تاریخچه و مسمومیت و درمان داروی “لووتیروکسین”

لووتیروکسین

(به انگلیسی:Levothyroxine)

رده درمانی:داروهای هورمونی

اشکال دارویی:قرص

 

نام تجاری:

 

®Levothyroid

®Levoxyl

®Eltroxin

 

لووتیروکسین چیست؟

 

لووتیروکسین به عنوان جایگزین هورمون تیروئید تجویز می شود. این دارو در درمان بیماران مبتلا به کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) بکار می رود. غده تیروئید مسوول ساخت لووتیروکسین می باشد. در بیماران دچار کم کاری تیروئید، تیروئید مقادیر کمتری از این هورمون را تولید می کند. به علاوه این دارو در کودکان دچار کم کاری تیروئید (کرتینیسم) و افراد مبتلا به بزرگی بی علامت تیروئید (گواتر) نیز استفاده می شود. لووتیروکسین به شکل قرص تولید می گردد.

 

تاریخچه قرص لووتیروکسین:

 

قرص لووتیروکسین برای اولین بار در آمریکا در سال 1950 به تولید انبوه رسید و در سال 2000 توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان مشکلات تیروئید تایید گردید.

در سال 2007 نیز انجمن تیروئید در بریتانیا تایید کرد که تنها درمان پزشکی برای کم کاری تیروئید استفاده از قرص لووتیروکسین می باشد.

 

لووتیروکسین توسط لابراتوارهای مختلف و با نام های تجاری گوناگون از قبیل لووتروید(Levothroid) ، لووکسیل(Levoxyil)، لووتی(Levo-T)، یونی تروید(Unithroid) و غیره تولید و عرضه می شود.

 

در اکثر کشورها لووتیروکسین به عنوان گزینه اول برای درمان کم کاری تیروئید توسط پزشکان تجویز می شود به عنوان مثال در سال 2015 بیش از 36.000.000 نسخه از لووتیروکسین در آمریکا به فروش رسیده است.

 

در کشور ما ایران نیز این دارو به عنوان اولین گزینه برای کم کاری تیروئید توسط پزشکان انتخاب می گردد.

 

مسمومیت و درمان لووتیروکسین 

 

اطلاعات لازم قبل از مصرف لووتیروکسین

 

- اگر شما اختلال تیروئید، بیماری قلبی، بیماری عروقی، دیابت، آنمی (کم خونی)، مشکل غده هیپوفیز و یا آدرنال (غده فوق کلیوی)، سابقه لخته شدن خون، درد قفسه سینه، درد بازو یا شانه، تهوع و تعریق را دارید، قبل از مصرف لووتیروکسین به پزشک خود اطلاع دهید.

 

- اگر از انسولین و یا داروهای خوراکی دیابت مصرف می کنید، از پزشک خود درباره مقدار دوز مصرفی داروهای دیابت با لووتیروکسین سئوال کنید.

- انواع مختلف لووتیروکسین دارای کارکردهای متفاوتی هستند. اگر شکل داروی لووتیروکسین فعلی شما با شکل داروی قبلی فرق می کند، به پزشک و یا داروساز بگویید. نوع لووتیروکسین مصرفی خود را قبل از اجازه پزشک متخصص تغییر ندهید.

 

- یک دوره زمانی طول می کشد تا لووتیروکسین اثر خود را نشان دهد. پس، هیچگاه به طور ناگهانی داروی خود را قطع نکنید.

اگر با مصرف دارو، احساس بهبودی کردید، خودسرانه مصرف آن را قطع نکنید؛ زیرا پزشک با بررسی عملکرد غده تیروئید، به شما خواهد گفت که چه زمانی مصرف آن را قطع کنید

- اگر ویتامین، داروهای گیاهی و یا داروهای بدون نسخه مصرف می کنید و دکتر به شما قرص لووتیروکسین داده است، با دکتر خود درباره داروها و مکمی هایی که مصرف می کنید، مشورت کنید.

- لووتیروکسین نباید برای درمان ناباروری تجویز شود، مگر آنکه دچار کم کاری تیروئید باشید. گاهی کم کاری تیروئید، موجبناباروری می شود.

- لووتیروکسین برای درمان چاقی و یا مشکلات وزنی استفاده نمی شود.

 

موارد مصرف، روش و دوزاژ:

 

قرص لووتیروکسین در درمان کم کاری تیروئید جایگزین هورمون تیروئید است:

 

قرص لووتیروکسین در بالغین:

 

ابتدا 50 میکروگرم قرص لووتیروکسین به صورت روزانه استفاده شده و به تدریج هر 3 تا 4 هفته، 25 تا 50 میکروگرم افزوده می شود.

 

قرص لووتیروکسین در کودکان:

 

در کودکان بالای 12 سال:2 تا 3 میکروگرم بر کیلوگرم

در کودکان 6 تا 12 سال:4 تا 5 میکروگرم بر کیلوگرم

در کودکان 1 تا 5 سال:5 تا 6 میکروگرم بر کیلوگرم

در کودکان 6 تا 12 ماه:6 تا 8 میکروگرم بر کیلوگرم

در کودکان زیر 6 ماه:8 تا 10 میکروگرم بر کیلوگرم.

 

قرص لووتیروکسین برای درمان کرتینیسم در کودکان زیر یک سال تجویز می شود:

 

ابتدا 25 تا 50 میکروگرم لووتیروکسین

 

چگونگی مصرف لووتیروکسین

 

- دارو را به همان مقداری که پزشک تجویز کرده، مصرف کنید، نه زیاد و نه کم. در صورتی که پزشک تشخیص دهد مقدار دارو را تغییر می دهد. شما خودتان این کار را نکنید.

- حتما قرص را با یک لیوان پر از آب مصرف کنید. قرص لووتیروکسین به سرعت حل می شود و در صورتی که آب کافی با آن ننوشید ممکن است موجب ورم گلو و خفگی و یا بالا آوردن شود.

- لووتیروکسین را با معده خالی و نیم ساعت قبل از غذا خوردن مصرف کنید.

- لووتیروکسین را صبح مصرف کنید. دستورالعمل های پزشک را رعایت کنید و دارو را هر روز در یک ساعت مشخص مصرف کنید.

- برای اطمینان از تاثیر دارو، باید مرتبا با مراجعه به پزشک غدد، آزمایش خون و ادرار بدهید.

- عملکرد کلیه و کبد نیز نیاز به آزمایش دارند.

- به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید.

- هنگام مراجعه به دندانپزشک و یا پزشک دیگر، به آنها بگویید که لووتیروکسین مصرف می کنید.

- قرص های لووتیروکسین را باید در دمای اتاق و دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید.

 

مکانیسم اثر لووتیروکسین

 

جانشین هورمون تیروئید- لووتیروکسین بر متابولیسم پروتئین و کربوهیدرات تأثیر می گذارد، گلوکونئوژنز را پیش می برد، مصرف و انتقال از ذخایر گلیکوژن را افزایش می دهد، ساخت پروتئین را تحریک می کند، و رشد و افتراق سلولی را تنظیم می کند. اثر عمده لووتیروکسین افزایش سرعت متابولیک بافتها است.

 

فارماکوکینتیک:

 

نیمه عمر لووتیروکسین 6 تا 7 روز می باشد.

دفع لووتیروکسین از طریق روده است.

اگر قرص لووتیروکسین را فراموش کردید

همان موقع که یادتان آمد، دارو را مصرف کنید.

اگر نزدیک نوبت بعدی یادتان آمد، داروی فراموش شده را مصرف نکنید.

اگر دارو را در یک نوبت فراوش کردید، مقدار دوز دارو را زیاد نکنید.

 

‎مواد غذایی و لووتیروکسین

 

طبق تحقیقات مصرف برخی از مواد غذایی می تواند موجب کاهش جذب لووتیروکسین شود.مصرف بیش از حد و همیشگی گردو،سویا،گریپ فروت و نوشیدنی های کافئین دار باعث کاهش اثر لووتیروکسین می شود. این مواد را در رژیم غذایی خود به صورت کم و متعادل مصرف نمایید.

 

‎-در صورتی که لووتیروکسین برای کودک شما تجویز شده است، مقدار مصرف دارو در هر نوبت با توجه به وزن و سن و نوع اختلال برای وی توسط پزشک محاسبه می شود.مقدار تجویز شده را حداقل نیم ساعت پیش از اولین وعده غذایی روزانه،به کودک خود بدهید.

 

موارد منع مصرف:

 

تیروتوکسیکوز کنترل نشده

نارسایی آدرنال درمان نشده آدرنال

MI

درمان چاقی

موارد احتیاط:

IHD

DM (دیابت شیرین)

سوء جذب میگزوم

نارسایی کلیوی

سالمندان

شیردهی

 

مصرف لووتیروکسین در بارداری

 

FDA طبقه بندی:A.

 

مصرف لووتیروکسین در دوران شیردهی

 

مقدار کمی از لووتیروکسین در شیر ترشح می شود. مصرف این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط همراه باشد.

 

مصرف در سالمندان:

 

بیماران سالخورده نسبت به اثرات لووتیروکسین حساس تر هستند. در بیمارانی که سن بیش از 60 سال دارند، مقدار مصرف اولیه باید 25 درصد کمتر از مقدار معمول توصیه شده باشد.

 

نحوه مصرف لووتیروکسین در کودکان:

 

دوز و نحوه مصرف در کودکان بستگی به عواملی مانند سن، وزن و وضعیت غده تیروئید آنان دارد، معمولا پزشک درمان را با دوز بسیار کم شروع و مرتبا از طریق آزمایشات خون وضعیت تیروئید و میزان هورمون تیروکسین را بررسی می کند تا یک دوز ثابت و مناسب برای کودک تشخیص و تعیین نماید.

 

نکات مهم:باید قرص لووتیروکسین را حداقل نیم ساعت قبل از صبحانه به کودک بدهید، در صورت نیاز می توانید آنرا در 10 الی 15 سی سی آب حل نمایید، بعد از آنکه قرص را در آب حل نمودید بلافاصله آنرا به کودک بدهید و به هیچ عنوان نباید آنرا نگهداری کنید و یا با فاصله زمانی به کودک بدهید.

 

ریزش نسبی مو ممکن است طی چند ماه اول درمان بروز کند. باید به کودک و والدین وی اطمینان داد که این عارضه گذرا است.

 

نحوه مصرف لووتیروکسین

 

نحوه مصرف لووتیروکسین در نوزادان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید:

 

زمانی که نوزاد با غده تیروئید کم کار متولد شود به آن کم کاری تیروئید مادرزادی گویند، دوز لووتیروکسین برای این نوزادان 10 الی 15 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدنشان در روز برای 3 ماه اول درمان است، بعد از آن دوز دارو با توجه به روند بهبود و واکنش نوزاد به درمان توسط پزشک مشخص می گردد.

 

اثر بر آزمایشهای تشخیصی

 

لووتیروکسین برداشت ید رادیواکتیو (I131) توسط تیروئید، غلظت ید پیوند یافته به پروتئین و برداشت لیوتیرونین را تغییر می دهد.

 

تداخل دارویی:

 

بسیاری از داروها بر عملکرد لووتیروکسین تاثیر می گذارند و برعکس. در صورتی که هر نوع دارو چه با منشا شیمیایی و چه با منشا گیاهی، مکمل غذایی از قبیل ویتامین ها و مواد معدنی و غیره مصرف می کنید و یا قصد مصرف دارید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

 

داروهای زیر بر عملکرد لووتیروکسین تاثیر می گذارند:

 

داروهای ضد صرع از قبیل فنی توئین،کاربامازپین، پریمیدون و باربیتورات

 

قرص سرترالین که برای درمان افسردگی، اضطراب و اختلالات رفتاری مورد استفاده قرار می گیرد.

 

آنتی اسیدها که برای درمان سو هاضمه و مشکلات گوارش استفاده می شوند.

 

داروها و مکمل های غذایی حاوی نمک های کلسیم.

 

سایمتیدین:این دارو برای کاهش اسید و رفلاکس معده تجویز می شود.

 

داروهای مهار کننده پمپ پروتون از قبیل امپرازول، لانزوپرازول، پنتوپرازول:این داروها نیز باعث کاهش ترشح اسید معده می شوند.

 

سوکرالفیت:این دارو برای درمان زخم معده و اثنی عشر استفاده می شود.

 

کلستیرامین و کلستیپول:این دو دارو کاهنده چربی خون و برای افرادی که دارای چربی خون، کلسترول و تری گلیسیرید بالا می باشند تجویز می گردند.

 

پلی استایرن سولفونات:در افرادی که دارای سطح پتاسیم بالایی در خون می باشند تجویز و موجب کاهش آن می گردد.

 

آهن:دارو و یا مکمل های غذایی حاوی عنصر آهن

 

ریفامپین:نوعی آنتی بیوتیک است که برای از بین بردن باکتری و عفونت مورد استفاده قرار می گیرد، در برخی موارد نیز برای درمان آکنه تجویز می گردد.

 

ایماتینیب:جز ترکیبات دارویی می باشد که در شیمی درمانی برای درمان سرطان مورد استفاده قرار می گیرد.

 

داروهای مسدود کننده بتا(بتا بلوکرها) مانند آتنولول و سوتالول:این داروها برای درمان فشار خون بالا و مشکلات قلبی تجویز می شوند.

 

داروهای حاوی آندروژن:که برای جبران کمبود هورمون مردانه تجویز می شوند.

 

کورتیکو استروئیدها مانند هیدروکورتیزون و پردنیزولون:این داروها برای درمان التهاب مورد استفاده قرار می گیرند.

 

آمیودارون:این دارو برای تپش و ضربان نامنظم قلب تجویز می گردد.

 

مسمومیت و درمان

 

تظاهرات بالینی:علائم و نشانه های پرکاری تیروئید عبارت اند از کاهش وزن، افزایش اشتها، طپش قلب، عصبانیت، اسهال، کرامپهای شکمی، تعریق، تاکیکاردی، افزایش فشار خون، زیاد شدن فشار نبض، آنژین، آریتمی قلبی، لرزش، سردرد، بی خوابی، عدم تحمل گرما، تب، بی نظمی قاعدگی.

 

درمان:شامل کاهش جذب گوارش و خنثی کردن اثرات مرکزی و محیطی دارو و عمدتاً فعالیت سمپاتیک آن می شود. معده را شستشو داده یا ایجاد استفراغ می کنند و به دنبال آن تا چهار ساعت بعد از بلع دارو به بیمار ذغال فعال می دهند. در صورت بیهوش بودن بیمار، یا بروز حملات تشنجی، باید از بروز آسپیراسیون جلوگیری کرد. برای حمایت تنفسی می توان از اکسیژن یا تنفس مصنوعی استفاده کرد. همچنین، نارسایی احتقانی قلب و تب و زیادی قند خون را درمان، و کاهش مایعات بدن را جبران کرد. پروپرانولول (یامهار کننده دیگر گیرنده بتا) ممکن است برای مقابله با بسیاری از اثرات ناشی از افزایش فعالیت سمپاتیک به کار رود. مصرف لووتیروکسین باید طی 6-2 روز به تدریج کاهش یابد و سپس با مقدار کمتری مجدداً شروع می شود.

عوارض جانبی لووتیروکسین

چنانچه با مصرف این دارو با عوارض زیر مواجه شدید در اسرع وقت به بیمارستان مراجعه نمایید:

 

واکنش آلرژیک مانند تورم صورت، زبان، لب ها، گلو، اختلال در تنفس، خارش شدید پوست، درد مفاصل، حساسیت به نور به ویژه نور خورشید، احساس ناخوشی شدید و عدم سلامت، افزایش درجه حرارت بدن، افزایش ضربان قلب، افت فشار خون، نارسایی قلبی، زردی و گیجی.

 

سایر عوارض قرص لووتیروکسین شبیه علائم پر کاری تیروئید است و دلیل آن هم ازدیاد دوز مصرفی است و معمولا با کاهش دوز و یا قطع مصرف از بین می روند.

علائمی که نشان دهنده آن است که باید دوز مصرفی دارو را کاهش دهید عبارتند از:گر گرفتگی، سردرد، تعریق بیش از حد، ضعف عضلات، به هم ریختگی عادات ماهانه، عدم تحمل گرما و ریزش مو.

البته شما نباید بدون مشورت با پزشک تغییری در دوز لووتیروکسین ایجاد نمایید و صرفا با مشاهده علائم ذکر شده باید پزشکتان را در جریان بگذارید.

 

نکات قابل توصیه در مورد لووتیروکسین

 

دارو را هر روز در وقت معین مصرف کنید. برای جلوگیری از بروز بی خوابی، دارو را به هنگام صبح مصرف نمایید.

در صورت بروز سردرد، اسهال، عصبانیت، تعریق بیش از حد، عدم تحمل گرما، درد قفسه سینه، افزایش تعداد نبض، یا طپش قلب، به پزشک اطلاع دهید.

دارو را در جای گرم و مرطوب نگهداری نکنید، زیرا موجب تجزیه دارو می شود.

به بیمار توصیه کنید همواره از فرآورده مربوط به یک کارخانه استفاده کنید چون فرآورده های مختلف مقادیر متفاوتی از دارو را دارند.

به بیمار توضیح دهید درمان جایگزینی مادام العمر است، مگر اینکه هایپوتیروئیدی گذرا باشد.

 

نحوه نگهداری دارو :

 

این دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید و آنرا در دمای زیر 25 درجه سانتی گراد و در بسته بندی اصلی محصول نگهداری کنید و به هیچ عنوان بعد از تاریخ انقضا از آن استفاده ننمایید

منبع:نمناک