پرش ناگهانی اندام های بدن در خواب
آیا پرش ناگهانی دست و پا در خواب نشانه یک بیماریست؟ بسیاری از افراد به دلیل تنش‌های روانی و استرس‌های روزانه ممکن است در زمان خواب به خصوص مرحله اول خواب
پرش اندام‌ها از جمله دست و پا را تجربه کنند. این مشکل معمولا نیازی به درمان ندارد، اما در صورت تکرار مداوم ممکن است نشانه یک بیماری جدی باشد و باید به پزشک
مراجعه شود. در این مقاله به بررسی علل پرش ناگهانی اندام‌های بدن در خواب و روش درمان آن می‌پردازیم.
علت‌ها و عوامل
اگرچه علت دقیق پرش ناگهانی اندام های بدن در خواب مشخص نیست، اما این عارضه ممکن است به دلیل مشکل در انتقال دهنده‌های عصبی دوپامین و عکس العمل‌های
مفرط بخشی از مغز که حرکات عضلانی را کنترل می‌کند به وجود بیاید. شرایط زیر می‌تواند باعث ایجاد اختلال در خواب و پرش ناگهانی عضلات شود.
۱. استرس
بسیاری از افراد به دلیل استرس و فشار‌های روانی در زمان خواب پرش ناگهانی اندام‌ها را تجربه می‌کنند.
۲. اسپاسم عضلانی
گاهی حرکات غیر ارادی عضلات در هنگام خب تنها یک اسپاسم عضلانی است. اسپاسم‌های شبانه در میان بسیاری از افراد متداول هستند و در اثر خستگی عضلانی اتفاق
می‌افتند.
۳. عوارض جانبی برخی از داروها
پرش ناگهانی اندام های بدن در خواب ممکن است یک عارضه جانبی از برخی داروها همچون لوودوپا(دارویی برای درمان پارکینسون) و دارو‌های دوره‌ای ضد افسردگی باشد.
در چنین شرایطی معمولا بعد از قطع مصرف دارو این مشکل برطرف می‌شود.
۴. سندروم پاهای بی قرار
سندروم پاهای بی قرار به دلیل ناهنجاری در انتقال دهنده‌های عصبی دوپامین به وجود می‌آید و باعث احساس سوزش و سوزن سوزن شدن در پا‌ها می‌شود که با تکان دادن پا‌ها
بر طرف می‌شود. متاسفانه علائم این بیماری در زمان استراحت و خواب بیشتر می‌شود و خواب افراد را مختل می‌کند. فرد مبتلا به این سندروم حتی در زمان خواب ممکن است
به صورت غیرارادی پاهای خود را حرکت دهد، اما متوجه آن نباشد.
۵. اختلال حرکت دوره‌ای اندام ها در خواب (PLMS)
این اختلال تنها در زمان خواب اتفاق می‌افتد و باعث اسپاسم و پرش مکرر پا‌ها می‌شود. این حرکات معمولا هر ۲۰-۴۰ ثانیه یکبار اتفاق می‌افتند. علت اصلی این اختلال مشخص
نیست و ممکن است با بیماری‌های همچون سندروم پاهای بی قرار، پارکینسون و حملات خواب همراه باشد.
۶. آپنه خواب
آپنه خواب یک اختلال جدی در خواب است که در آن تنفس مکررا متوقف می‌شود و مجددا شروع می‌شود. افرادی که به این عارضه دچار هستند ممکن است در طی شب خر و پف
کنند و بعد از خواب احساس خستگی داشته باشند.
۷. برخی شرایط پزشکی
پرش‌های عضلانی گاهی نشانه‌ای از یک وضعیت پزشکی هستند. برخی از این شرایط عبارتند از:
بیماری پارکینسون
صرع
آسیب به سر یا نخاع
از کار افتادن کلیه یا کبد
مسمومیت با مواد شیمیایی
اختلالات سیستم عصبی
اختلالات ژنتیکی
تشخیص
برای تشخیص پرش عضلات، پزشک سوابق پزشکی را بررسی و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. همچنین برای تشخیص علت و رد برخی از علل احتمالی ممکن است تست و
آزمایشات زیر را توصیه کند.
۱) نوار مغزی
این روش فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می‌کند و می‌تواند مشخص کند که آیا مغز منشا پرش ناگهانی اندام های بدن در خواب است یا خیر. در این روش پزشک الکتروده‌های کوچک
را به سر وصل می‌کند و از بیمار می‌خواهد تا به محرک‌های نوری نگاه کند و یا به صدا‌ها گوش کند. این اقدامات فعالیت الکتریکی غیر طبیعی مغز را مشخص می‌کند.
۲) نوار عصب و عضله
در این روش الکترود‌ها روی عضلات مختلف، به خصوص عضلاتی که دچار پرش می‌شوند قرار داده می‌شود. نوار عصب فعالیت الکتریکی عضلات را در زمان استراحت و زمان انقباض
آن‌ها ثبت می‌کند و به پیدا کردن منشا پرش عضلات کمک می‌کند.
۳) ام ار آی
ام ار‌ای برای بررسی مشکلات ساختاری یا تومور‌های داخل مغز یا نخاع که می‌تواند باعث پرش عضلات شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسکن MRI از یک میدان مغناطیسی و
امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از مغز، نخاع و سایر مناطق بدن شما استفاده می‌کند.
۴) تست‌های آزمایشگاهی
پزشک ممکن است آزمایش ژنتیکی را برای شناسایی علل احتمالی پرش اندام‌ها توصیه کند. او همچنین ممکن است خون یا ادرار را برای رد یا تایید شرایط زیر بررسی کند.
اختلالات متابولیک
بیماری خودایمنی
دیابت
بیماری کلیوی یا کبدی
راه های درمان
درمان پرش اندام های بدن زمانی موثرتر است که علت آن مشخص باشد و قابل درمان باشد، مانند ناشی بودن این عارضه از مصرف برخی از داروها، که با قطع دارو این مشکل
برطرف می‌شود. اما در برخی موارد علت این مشکل قابل درمان نیست و پزشک با تجویز دارو، روان درمانی یا دارو‌های تحریک عمیق مغزی همچون دارو‌های بتا و دارو‌های ضد
تشنج سعی می‌کند تا علائم بیماری را کاهش دهد. در کودکان به دلیل عدم تکامل دستگاه عصبی مصرف برخی داروها عوارض نامطلوبی دارد و در برخی مواقع با تکامل دستگاه
عصبی این وضعیت به طور کامل بهبود می‌یابد و یا دفعات آن کاهش می‌یابد.
درمان در طب سنتی
برخی از راهکار‌های ساده برای درمان پرش ناگهانی اندام‌های بدن در خواب عبارتند از:
از دید طب سنتی علت پرش دست و پا در زمان خواب سردی مغز است، بنابراین خوردن دمکرده‌یاسطوخودوس و سنبل الطیب با کمی عسل می‌تواند برای درمان مفید باشد.
دم کردن یک قاشق غذاخوری چای سفید همراه با ۴ استکان آب جوش به مدت ۲۰ دقیقه و نوشیدن آن قبل از خواب برای درمان پرش اندام های بدن در خواب مفید است.
جویدن روزانه ۱۴ عدد بادام می‌تواند به درمان پرش ناگهانی اندام های بدن در خواب کمک کند.
از خوردن سردی‌ها و نوشیدنی‌های کافئین دار مخصوصا در شب اجتناب کنید و غذا‌های با طعم گرم بخورید.
پیروی از یک برنامه‌ی منظم خواب شبانه می‌تواند برای درمان پرش عضلات و سایر مشکلات خواب مفید باشد.
حمام آب گرم قبل از خواب و ماساژ، عضلات را شل می‌کند تا تکان نخورند.
منبع: پارسینه
